Harry Potter đã bước sang tuổi 20: Hành trình 2 thập kỷ của cuốn sách từng nhiều lần bị chối bỏ

Ngày nhỏ chạy trên sân trường, chúng tôi lượm lặt những que bàng khô trên sân rồi chỉ vào nhau:

"Avada kedavra", câu thần chú mà chúng tôi thuộc lòng hơn cả bài tập đọc.

Một đứa sẽ ngã lăn ra sân, rồi tất cả chúng tôi cùng cười, cùng đuổi theo đám còn lại. Ngôi trường làng bằng gạch hóa trường Howard, mấy con chim trên cây mà cứ ngỡ bằng mã. Khi đó, chắc Harry Potter mới ra đời được 5,6 năm; còn chúng tôi vẫn đang học cấp một. 

Vậy mà hôm nay, cuốn sách Harry Potter sẽ bước sang tuổi 20. Những độc giả "máu bùn" từ khắp nơi trên toàn thế giới, từ Indonesia cho tới Uruguay, đang ăn mừng sự ra đời của một hiện tượng toàn cầu, cuốn sách gây chấn động thế giới từ năm 1997.

Không ai có thể ngờ rằng, trước khi có thể xuất hiện trên toàn thế giới, cuốn sách đầu tiên "Harry Potter và hòn đá phù thủy" đã bị nhiều nhà xuất bản chối bỏ. Tuy nhiên, nữ văn sĩ JK Rowling không hề nản lòng mà tiếp tục gõ cửa từng nhà xuất bản một. Kết quả thực sự khiến nhiều người không tin vào mắt mình: cả series truyện Harry Potter đã bán được 450 triệu bản, một con số quá ấn tượng với làng sách thế giới. 

Rowling từng có buổi nói chuyện với các sinh viên tốt nghiệp đại học Harvard về thất bại cuộc đời mình và tác phẩm Harry Potter.

"Một cuộc hôn nhân ngắn ngủi đã khiến tôi trở nên bế tắc; không có việc làm, phải nuôi con nhỏ. Tôi trở thành một người nghèo thực sự tại Anh, chỉ hơn những người vô gia cư là tôi vẫn còn có nhà".

JK Rowling đã viết lên một kiệt tác văn học thiếu nhi mà khó ai có thể quên được.

Tuy nhiên, Harry Potter đã thực sự thay đổi cuộc đời JK Rowling. Khối tải sản của bà được ước tính rơi vào khoảng 650 triệu USD, theo danh sách những người giàu nhất năm 2017 của tờ The Sunday Times. Vào đầu những năm 1990, người phụ nữ này sẽ không thể nghĩ đến một tương lai giàu có như vậy, khi bà vẫn còn làm công việc giáo viên tiếng Anh tại thành phố Porto, Bồ Đào Nha.

JK Rowling đã dành thời gian rảnh rỗi của mình để phác thảo thế giới của cậu bé Harry Potter. Tuy nhiên, đến năm 1993, biến cố đã xảy ra với cuộc đời bà. Sau vụ ly dị với chồng, người phụ nữ này một mình đưa con gái 4 tuổi về Edinburgh tiếp tục cuộc sống. Giữa bộn bề cuộc sống với bao khó khăn vất vả, JK Rowling vẫn cố gắng để hoàn thành đứa con tinh thần của mình, một tác phẩm mà người ta sẽ không bao giờ quên.

"Khi bạn đọc những dòng đầu tiên của Harry Potter, bạn như bước vào một thế giới đầy ma thuật, một thế giới mà bạn trở nên vô cùng đặc biệt, một thế giới với những thứ thần kỳ, những điều mà bạn không tin là có thật trên đời", giáo sư Martin Richarson từ trường đại học Durham từng nhận xét về tác phẩm khi trả lời phỏng vấn AFP.

"Các nhân vật trở thành một phần trong cuộc sống của những gia đình trên khắp thế giới. Nó bắt đầu trở xâm nhập vào ADN của mỗi quốc gia", ông chia sẻ. "Tôi nghĩ rằng, mội người sẽ đọc Harry Potter 20, 30, 40 hay kể cả 60 lần; dù cho đó chỉ là vì câu chuyện".

Harry Potter đã vượt ra ngoài ranh giới nước Anh và trở thành một hiện tượng trên toàn cầu, cuốn sách được nhiều đứa trẻ yêu thích nhất.

Vượt ngoài ranh giới nước Anh và các quốc gia nói tiếng Anh, Harry Potter đã thấm dần vào dòng chảy văn hóa thế giới, trở thành một "đoạn ADN" của văn học toàn cầu. 

7 cuốn sách đã được dịch ra với 79 ngôn ngữ khác nhau tại hơn 200 quốc gia. Marie Lallouet, tổng biên tập dòng văn học thiếu nhi tại thư viện quốc gia Pháp, đã nhấn mạnh về tầm ảnh hưởng của Harry Potter vượt ra ngoài ranh giới nước Anh.

"Harry Potter đã giúp làm sống tại văn học trẻ em qua con mắt của những người lớn, khích lệ cả một thế hệ trẻ em Pháp học tiếng Anh để các em có thể đọc nguyên bản ngay khi cuốn sách ra mắt tại Anh", bà chia sẻ. 

"Rowling đã thực sự đưa một thứ ma thuật vào cuộc sống qua câu chuyện cậu bé phải đấu tranh với những khó khăn trong cuộc sống, chống lại mọi điều xấu xa. Harry Potter không chỉ là câu chuyện phiêu lưu, ma thuật đơn thuần, nó là một thứ "ma thuật" có thể thay đổi, giáo dục, nâng đỡ tinh thần trẻ em trên toàn thế giới".

Harry Potter đã thay đổi nền văn hóa đọc trên toàn thế giới.

Nhưng điều quan trọng hơn cả là vượt ra ngoài giới hạn của một cuốn sách, nếu không muốn nói ngoa, Harry Potter đã thay đổi cả nền văn hóa, âm thầm và bền bỉ suốt 20 năm, để cho chúng ta nhiều bài học về cuộc đời.

Harry Potter đã dạy cho chúng ta biết rằng, trong thế giới văn hóa, tuổi tác chẳng là gì ngoài một con số. Dù bạn bắt đầu đọc câu chuyện này khi bạn mới 12 tuổi hoặc khi bạn đã bước qua tuổi 30, thế giới đó vẫn đầy ắp những điều lý thú mà bạn soi mình vào với những góc nhìn khác biệt.

Harry Potter đã dạy cho các nhà sách biết rằng, miễn một cuốn sách hay, lũ trẻ sẽ đọc nó, bất kể dài ngắn ra sao. Trước khi có "Harry Potter và chiếc cốc lửa", một cuốn sách dày 700 trang là điều gần như không có. Kể cả bây giờ, một cuốn sách thiếu nhi 300 trang cũng không phải dễ tìm, nhưng Harry Potter đã làm được và hết sức thành công. 

Lũ trẻ được dạy biết sống có ước mơ, có niềm tin, biết đấu tranh chống lại cái ác và tin vào mọi điều tốt đẹp của cuộc sống.

Sự xuất hiện của Harry Potter đã khiến làng sách trẻ em bùng nổ. Cuốn sách này chính là lý do mà tờ New York Times có hẳn một danh sách cho những cuốn sách thiếu nhi được yêu thích. Vào năm 2000, sau khi Harry Potter ra đời được 3 năm, chủ biên của New York Times đã quyết định cần có một danh sách cho những cuốn sách thiếu nhi khi Harry Potter luôn xếp đầu bảng trong danh sách những cuốn sách bán chạy nhất - không cuốn sách dành cho người lớn nào có thể cạnh tranh được.

Chưa từng có tác phẩm thiếu nhi nào lại đạt được những thành công vang dội như vậy, cả trên phương diện thương mại và văn hóa. Harry Potter đã thay đổi thói quen đọc sách của trẻ em trên toàn thế giới. Nó đã làm mê đắm bao thế hệ của những cậu bé, cô bé trên thế giới; từ những đứa trẻ chỉ thích chạy nhảy vui chơi trở thành lớp độc giả nhí say mê với câu chuyện về thế giới phù thủy. Các em có thể xếp hàng dài trước cửa hiệu sách để chờ đợi cuốn Harry Potter kế tiếp ra đời. Những bé trai muốn mình có thể dùng đũa phép để hóa ra những phép thuật phi thường, các cô gái muốn mình thông minh, sắc sảo như Hermione. Đâu đó có một nhà ga 9 3/4 đang chờ đón hay giấc mơ mỗi đêm thấp thỏm, mong chờ một cánh thư cú đến báo cho các em về ngôi trường phép thuật xa xôi. 

Đọc Harry Potter, lũ trẻ được nuôi dưỡng trong những câu chuyện phép thuật đầy nhân văn, mang đến nhiều bài học sâu sắc. Harry Potter dạy trẻ em biết sống vì lẽ phải, đấu tranh cho cái tốt, biết sát cánh cùng những đồng đội, không bao giờ từ bỏ giấc mơ và có niềm tin vào một ngày mai tốt đẹp. Voldemort có thể hiểm ác, những tử thần thực tử có thể rình rập đe dọa mạng sống của các cô bé, cậu bé phù thủy nhưng cái thiện cuối cùng sẽ chiến thắng cái ác. Từ các nước châu Á xa xôi hay châu Phi còn nghèo đói, các em nhỏ vẫn ôm cuốn Harry Potter rồi từ từ đi vào giấc ngủ. Vạch ngón tay lên trán hình tia sét, cầm cành cây khua lên không trung, các em sẽ viết lên những câu chuyện phép thuật cho cuộc đời mình: phép thuật của niềm tin, của ước mơ, của một tương lai tốt đẹp. 

Harry Potter dạy trẻ em biết sống vì lẽ phải, đấu tranh cho cái tốt, biết sát cánh cùng những đồng đội, không bao giờ từ bỏ giấc mơ và có niềm tin vào một ngày mai tốt đẹp.

Theo kenh14